Czym jest regres ubezpieczeniowy?

Kiedy ubezpieczyciel żada od sprawcy szkody zwrotu wypłaconego odszkodowania, jest to tak zwany regres ubezpieczeniowy. Średnia wartość regresu, o jaką występował UFG, to 20 tys. złotych. Natomiast niechlubny rekord w tej dziedzinie to ponad 2 mln złotych do zwrotu! To całkiem sporo w porównaniu z kosztem OC, które może wynosić 500-600 złotych. Takich spraw prowadzonych przez UFG jest kilkanaście tysięcy rocznie. A do tego wszystkiego dochodzą jeszcze regresy, o które występują ubezpieczyciele. Dlatego w tym artykule wyjaśnimy czym jest regres ubezpieczeniowy, kogo on obejmuje oraz czy można go uniknąć.

Czym jest regres ubezpieczeniowy?

Regres ubezpieczeniowy to roszczenie zwrotne, do którego mają prawo ubezpieczalnie oraz Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. W związku z powstałą szkodą po wypłacie odszkodowania, w określonych przez prawo sytuacjach, takie podmioty mogą żądać w części lub w całości zwrotu wypłaconego odszkodowania od osoby, która odpowiada za szkodę. Jednak muszą zaistnieć ku temu określone podstawy.

Ubezpieczyciel ma prawo dochodzić zwrotu wypłaconej kwoty od sprawcy wypadku, na przykład w sytuacji, gdy spowodował on wypadek pod wpływem alkoholu lub środków odurzających albo nie miał uprawnień do kierowania pojazdem.

Rodzaje regresu ubezpieczeniowego – czym się różnią?

Regres ubezpieczeniowy dzieli się na dwa rodzaje:

• typowy (właściwy),
• nietypowy (niewłaściwy).

Czym się od siebie różnią?

Na czym polega regres typowy?

Regres typowy, którego podstawą prawną jest art. 828 Kodeksu cywilnego, ma miejsce w sytuacji, gdy ubezpieczyciel po wypłaceniu odszkodowania występuje z roszczeniem zwrotnym do sprawcy szkody, który nie jest stroną umowy ubezpieczenia, czyli do osoby trzeciej.

Na czym polega regres nietypowy?

Regres nietypowy dotyczy sytuacji, w której ubezpieczyciel kieruje roszczenie do samego ubezpieczonego, czyli do swojego klienta. Taka sytuacja nastąpi, jeżeli sprawca był np. pod wpływem alkoholu lub substancji psychotropowych.

Kto będzie musiał zwrócić odszkodowanie na podstawie regresu?

Jeśli ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie dla poszkodowanego, to może zażądać zwrotu tych kosztów od tego, kto jest odpowiedzialny za wyrządzenie szkody. Zwrócenie odszkodowania wynikającego z regresu może dotyczyć nie tylko sprawcy wypadku, ale także osoby, która w inny sposób jest odpowiedzialna za sytuację. Może być to np. rowerzysta lub pieszy, który wtargnął na jezdnię i spowodował uszkodzenie samochodu.

Jeśli za wypadek odpowiada kierowca, będący pod wpływem środków odurzających, to on będzie pociągnięty do zwrotu odszkodowania. W przypadku regresu nie ma znaczenia, czy osoba zobowiązana do zwrotu wypłaconego odszkodowania posiada ubezpieczenie, czy też nie. W takim wypadku musi ona pokryć z własnej kieszeni zwrot kosztów poniesionych przez ubezpieczyciela.

Regres ubezpieczeniowy a prawo – co mówi ustawa?

Regres ubezpieczeniowy reguluje art. 43 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych:

Zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący:

• wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii,
• wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,
• nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa,
• zbiegł z miejsca zdarzenia.

Czy da się uniknąć regresu ubezpieczeniowego?

Jeżeli ubezpieczyciel wystąpi o regres i dostaniesz wezwanie do zapłaty, nie musisz od razu się na to godzić - nie zawsze ubezpieczyciel może mieć rację. Masz prawo do odwołania się od takiej decyzji. Jest to zasadne szczególnie w sytuacji, kiedy posiadasz dowody świadczące na Twoją korzyść.

Jednym z popularnych przykładów jest szkoda parkingowa. W przypadku, kiedy uszkodzisz komuś auto na parkingu, np. przez zarysowanie lub urwiesz lusterko, to pamiętaj że najważniejsze będzie wówczas Twoje zachowanie, które zostało zarejestrowane przez ewentualny monitoring.

Jeśli zdarzy się, że nie zauważysz szkody i odjedziesz w normalny sposób, to może być to uznane za fakt, iż naprawdę nie zorientowałeś się, że uszkodziłeś inny pojazd. Wówczas możesz uniknąć regresu. Natomiast jeżeli wysiądziesz z auta i będziesz je oglądać, a następnie odjedziesz jak gdyby nigdy nic, to oczywiste, że wiedziałeś o szkodzie i uciekłeś z miejsca zdarzenia. Wtedy nie ma co liczyć na pozytywne rozpatrzenie sprawy.

Aby uniknąć regresu, wystarczy stosować się do poniższych zaleceń:

• nie kieruj pojazdem bez uprawnień,
• nie prowadź samochodu pod wpływem alkoholu, środków odurzających,
• nie popełniaj szkody specjalnie, z premedytacją.

Brak ważnego OC a regres ubezpieczeniowy – jakie konsekwencje poniesie kierowca?

Brak ważnego ubezpieczenia OC to bardzo poważny problem, ponieważ w razie wypadku kierowca będzie musiał samodzielnie pokryć koszty szkód, jakie wyrządził. W praktyce oznacza to, że poszkodowany ma prawo wystąpić z wnioskiem do dowolnego ubezpieczyciela o zwrot opłat poniesionych na skutek szkody. Z kolei zakład ubezpieczeń sprawę zgłosi do UFG, które wypłaci pokrzywdzonemu odszkodowanie. Natomiast UFG dochodził będzie zwrotu pieniędzy od nieubezpieczonego sprawcy wypadku.

Brak OC pociąga za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Oprócz konieczności pokrycia kosztów z własnej kieszeni za spowodowanie kolizji, trzeba liczyć się z karami finansowymi nakładanymi przez UFG czy policję. Pamiętaj, że brak ważnego OC, choćby przez jeden dzień skutkować będzie karą pieniężną. Od 1 stycznia do 30 czerwca kary wynoszą od 230 do 10 470 zł. Natomiast od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r stawki wzrosną i będą sięgały od 240 do 10 800 zł. Wysokość kwoty do zapłaty uzależniona jest rodzaju pojazdu oraz okresu, za jaki nastąpiła przerwa w OC.

Jak podaje wiceprezes UFG Hubert Stoklas:

W razie spowodowania kolizji lub wypadku, posiadacz takiego pojazdu będzie musiał solidarnie ze sprawcą (jeśli nie jest to ta sama osoba) zapłacić z własnej kieszeni za spowodowane szkody. Może to być naprawa samochodu lub elementów infrastruktury, ale najbardziej kosztowne są odszkodowania i świadczenia dla ofiar wypadów i ich bliskich.

Dokładną wysokość kar za brak OC w 2023 roku przedstawiamy w poniższych tabelach

Zobacz też: Zakup auta a ubezpieczenie OC - Ubezpieczeniaonline.pl

Wezwanie do zapłaty za szkodę – jak postępować?

Jeśli dostaniesz wezwanie do zapłaty związane z regresem, pamiętaj że masz możliwość odwołania się od tej decyzji. Dzięki takiej możliwości możesz przedstawić swoje dowody, że szkoda była nieumyślna, a Ty byłeś nieświadomy jej wyrządzenia. Ponadto możesz też zakwestionować powody decyzji, jakie podaje ubezpieczyciel. Na odwołanie od zapłaty masz 30 dni od dnia otrzymania wezwania. W przypadku braku jakiejkolwiek reakcji (odwołania czy spłaty) na wezwanie do zapłaty, ubezpieczyciel lub UFG mogą skierować sprawę na drogę postępowania sądowego. Należy wiedzieć, że wtedy koszty wzrosną o odsetki, koszty sądowe, a niekiedy i należności komornicze.

W trakcie postępowania sądowego masz prawo do uzyskania przejrzystych wyjaśnień ze strony ubezpieczyciela odnośnie do rodzaju oraz wysokości wszystkich poniesionych świadczeń. Pamiętaj też, że przed sądem możesz starać się udowodnić swoje racje odnośnie okoliczności powstałej szkody.

Czy istnieje szansa na odstąpienie UFG od regresu?

W momencie, gdy nie stać Cię na spłatę, ponieważ jesteś w trudnej sytuacji finansowej, możesz ubiegać się o umorzenie części kwoty, rozłożenie jej na raty lub o przesunięcie terminu spłaty. Niestety z roku na rok roszczenia regresowe prowadzone przez UFG stale rosną. Liczba spraw regresowych w toku według statystyk UFG prezentuje się następująco:

• 2019 r. – 16.318,
• 2020 r. – 16.895,
• 2021 r. – 17.719.

Jak napisać wniosek o umorzenie lub odroczenie?

Wzór wniosku dostępny jest w regulaminie UFG na stronach 7 do 10 pod adresem:

https://www.ufg.pl/UCMServlet3/ucmservlet3?dDocName=UCM_UFG_009130.

Do wniosku musisz dołączyć dokumenty poświadczające Twoją trudną sytuację finansową. W przeciwnym razie UFG nie udzieli odroczenia lub częściowego umorzenia. Pamiętaj, że im więcej będziesz mieć takich dokumentów, to Twoje szanse na pozytywne rozpatrzenie sprawy zwiększą się. Aby napisać wniosek o umorzenie lub odroczenie regresu, trzeba zawrzeć następujące elementy:

• data i miejsce napisania wniosku,
• imię, nazwisko i adres,
• numer sprawy,
• jakiej sytuacji dotyczy sprawa,
• opis przesłanek trudnej sytuacji majątkowej,
• dane swojego zatrudnienia i miesięcznych dochodów Twoich oraz współmałżonka,
• miesięczne wydatki na rodzinę,
• szacunkowa wartość posiadanych składników majątku,
• załączniki poświadczające wyżej wymienione informacje.

Przedawnienie regresu ubezpieczeniowego – kiedy następuje?

W przypadku UFG reguluje to art. 110 ust. 4 Ustawy, który brzmi:

Roszczenia Funduszu wynikające z ust. 1 ulegają przedawnieniu na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym, nie wcześniej jednak niż z upływem 3 lat od dnia spełnienia przez Fundusz świadczenia.

Przedawnienie roszczenia zakładu ubezpieczeń w przypadku umowy OC pojazdu mechanicznego określa art. 118 Kodeksu cywilnego. Zakład ubezpieczeń ma na to 3 lata, jednak liczy się on od dnia wypłaty odszkodowania.